۱۴۰۳ جمعه ۱۰ فروردين
FA
دانشگاه اصفهان

سرمایه گذاری در حوزه تحقیقات علمی ثمربخش ترین سرمایه گذاری در رفع معضلات و تحریم ها

دکتر رسول رکنی زاده رکنی‌زاده رییس کنسرسیوم مراکز علمی پژوهشی استان اصفهان و معاون پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان بعدازظهر شنبه 27 آذرماه سال جاری در نشست تخصصی"بررسی راهکارها و چالش های احیای زاینده‌رود" که در دانشگاه پیام نور استان اصفهان و همچنین از طریق فضای مجازی برگزار شد، اظهار داشت: سرمایه گذاری در حوزه تحقیقات علمی ثمربخش ترین سرمایه گذاری در رفع معضلات و تحریم هاست.


دکتر رسول رکنی زاده رکنی‌زاده رییس کنسرسیوم مراکز علمی پژوهشی استان اصفهان  و معاون پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان بعدازظهر شنبه 27 آذرماه سال جاری در نشست تخصصی"بررسی راهکارها و چالش های احیای زاینده‌رود" که در دانشگاه پیام نور استان اصفهان و همچنین از طریق فضای مجازی برگزار شد، اظهار داشت: سرمایه گذاری در حوزه تحقیقات علمی ثمربخش ترین سرمایه گذاری در رفع معضلات و تحریم هاست.

 

به گزارش وب سایت خبریuinews  دکتر رسول رکنی زاده رییس کنسرسیوم مراکز علمی پژوهشی استان اصفهان  عنوان کرد: سعی ما بر این است که نقش خود را در جهت احیای زاینده رود ایفا کنیم و از یک جا به بعد انتظار داریم بخش های حکمرانی از این ظرفیت استفاده و با سرمایه گذاری های حرفه ای معضلات را برطرف کنند.

وی سرمایه گذاری در حوزه تحقیقات علمی را ثمربخش ترین بخش سرمایه گذاری در رفع معضلات و تحریم ها دانست و تاکید کرد: در کشورهای مختلف در زمان بحران بودجه مراکز علمی افزایش پیدا می کند چون در این نهادها اتفاقات جدی می افتد و تحول آفرینی رخ می دهد.

دکتر رکنی زاده موضوع زاینده رود را نیازمند سرمایه گذاری حرفه ای دانست و افزود: موضوع زاینده رود نیازمند سرمایه گذاری حرفه ای است نه سرمایه گذاری که یک بودجه ای در یک بخشی هزینه شود بلکه ما نیازمند تعریف پروژه های نتیجه بخض هستیم.

وی ادامه داد: تحقیقات در سال های گذشته به طور وسیع صورت گرفته و مساله امروز برنامه های اقدام مدیریتی است و باید مسائل فرهنگی سیاسی اجتماعی و ... و نحوه تعامل آن تدوین شود و متاسفانه هنوز از دانشگاه ها خواسته نشده که در این زمینه کاری انجام دهند.

وی افزود: همیشه بحران را بد ندانید، کشورهای شبیه ما وقتی بحران اتفاق بیفتد توجه به سمت کارهایی انجام می‌شود مثل زمانی که کرونا آمد حوزه هایی که به فراموشی سپرده شده بودند و اساسی بودند دیده شدند.

ایشان خاطر نشان کرد: مدیران ما مدیران دوران بحران هستند یعنی در بحران ها توجه خود را به مسایل اصلی و اساسی جلب می‌کنند براین اساس بحران خشکی زاینده رود نظر مدیران ما را به سمت تحقیقات حرفه ای جلب می‌کند و این معضل راهی جز تحقیقات حرفه ای ندارد.

 

شایان ذکر است در این نشست ، دکتر سید ابوالفضل مسعودیان عضو هیات علمی دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه اصفهان نیز تصریح نمود: تغییر اقلیم یک واقعیت در مقیاس جهانی است که در کشور ما ایران و در حوضه گاوخونی شدید تر از همه جا است.

وی افزود: میلیاردها اندازه گیری توسط ماهواره ها و ایستگاه های هواشناسی از مستندات بنده است. حوضه گاوخونی از 21 حوضه کوچکتر تشکیل شده است. ما به لحاظ ارتفاعی از ایران مرتفع تر هستیم بر این اساس از رطوبت کمتر و گرمای بیشتری رنج می‌بریم.66 درصد از مساحت این حوضه زمین غیر قابل استفاده است.دمای محیط حوضه گاوخونی در هنگام روز بسیار پر حرارت است. وضعیت پوشش گیاهی صرفا در مسیر زاینده رود است و مرگ زاینده رود یعنی مرگ حیات در کل حوضه آبی است.اگر کل آبی که در جو حوضه وجود دارد را فشرده کنیم یک سانتی متر آب به ما می‌دهد یعنی در محلی زندگی می‌کنیم که در جو آن نیز آب نیست.در حوضه گاوخونی حداکثر 120 روز در بهترین نقطه حوضه آبریز داریم و 80 درصد از حوضه ما 15 روز و کمتر از آن و فقط 20 درصد از حوضه بیش از 15 روز پوشش برفی دارد.متوسط بارندگی 160 میلیمتر است که متوسط بارندگی ایران 200 میلیمتر است.98 درصد بارندگی حوضه گاوخونی زیر 10 میلیمتر و فقط 2 درصد آن بالای 10 میلیمتر است بر این اساس این باران باعث افزایش رطوبت خاک و تغذیه منابع زیرزمینی نخواهد شد و عمده ی بارندگی تبخیر خواهد شد.‌

وی اظهار داشت: بررسی 20 ساله نشان می‌دهد سالی 3 روز از روزهای برفی ما کاهش پیدا می‌کند و در اثر آن جذب انرژی بیشتر شده و دما به مرور افزایش پیدا می‌کند در نتیجه اطراف سد گرمتر شده و با تبخیر بیشتری مواجه خواهیم شد.

تغییرات اقلیمی یک واقعیت مهمی است که اتفاق افتاده اما مقصر این وضع آبی تغییر اقلیم نیست بلکه مدیریت مصرف می‌تواند ما را نجات دهد چراکه بارگذاری های ایجاد شده از توان طبیعی حوضه خارج است و باید این روند اصلاح شود.17 سال پیش تحقیقاتی را انجام و منتشر کردیم و اوضاع امروز را بر اساس مستندات علمی پیش بینی کردیم اما متاسفانه دستگاه های اجرایی هیچ توجهی نکردند.

 

دکتر حمید امیری عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان و مدیر گروه پژوهشی آب و تصفیه پساب نیز اظهار داشت: پژوهشکده محیط زیست دانشگاه اصفهان از سال 92 در حوزه مختلف محیط زیستی مشغول فعالیت است.

دانشگاه اصفهان در فلات مرکزی می‌تواند نقش سازنده ای را در مباحث محیط زیستی ایفا کنند که طرح های پژوهشی بومی دانشگاهی در این سال‌ها یکی از کارهایی است که در حوزه آب انجام شده است.

وی با اشاره به نامه ای که در خصوص آب از نهاد ریاست جمهوری به دانشگاه اصفهان رسید اذعان کرد: از اول آذرماه با دعوت از متخصصان مرتبط در رشته های مختلف و تشکیل جلسات تخصصی، راهکارهای مختلفی را جمع آوری کرده ایم.

وی با بیان اینکه بعد از تشکیل جلسات جمع بندی نامه های به مراکز مرتبط انجام و اولویت بندی موارد صورت پذیرفت عنوان کرد در نهایت در قالب چالش ها عوامل راهبردها و راهکارهای بلند مدت و کوتاه مدت مدرکی تدوین شد.

بارگذاری بیش از حد و موارد مرتبط با بارگذاری از اولین چالش ها است و ظرفیت این حوضه آبریز به حدی نبوده که بارگذاری صورت گرفته است.

مدیریت یکپارچه و نگاه به ارزش واقعی آب از مسائل بعدی مورد توجه در این زمینه است.

میزان مصرف آب از ابی که پشت سد زاینده رود شرب و صنعت و کشاورزی مشخص شده اما متاسفانه صنعت با دو بخش دیگر تفکیک شده نیست و نمی‌توان سهم هر کدام از برداشت ها را جداگانه محاسبه کرد.

دو طرح انتقال آب به یزد و تامین آب از بهشت آباد در سال 95 در نظر گرفته شده است. اطلاعاتی که از منابع مختلف دیگر وجود دارد متناقض متفاوت و پراکنده است.

عدم شفافیت و عدم آگاهی افراد دخیل در این حوزه از چالش های اساسی این موضوع است که باعث شده ما نتوانیم بهینه کردن مصرف آب را دنبال کنیم.عدم وجود عزم جدی و ملی برای حل معضل خشکی زاینده رود از چالش های جدی دیگر پیرامون این قضیه بوده است.

 عواملی که منجر به این چالش ها شده اند توسعه صنایع آب بر در این حوزه و عدم توجه به آب مجازی عدم تضمین حقوق افرادی که مالکیت دارند عدم یکپارچه کردن مدیریت و دخالت های سیاسی عدم درک صحیح از نیازهای زیست محیطی و اصرار ادامه این روند از عوامل مهم محسوب می شود.راهبردهای وجود دارد که از دل چالش ها استخراج شده است.

یکپارچه شدن مدیریت، تعهد بر توسعه پایدار و مدیریت خوب، تدوین سیاست‌های جمعیتی، حساس شدن تصمیم گیران به آب مجازی، تصفیه فاضلاب و بازیافت، شفاف سازی حقوق مالکیت آب در این حوضه از راهکارهای اساسی و مهم است.

اصلاح الگوی کشت، حمایت از سرمایه گذاری در این زمینه، افزایش آگاهی، همفکری و همکاری بین استانی به جای تنش ها، گفتگوهای بر مبنای عقلانیت از نتایج این راهبردها خواهد بود.

اگر به حوزه بازیافت بهای بیشتری داده شود 100 میلیون متر مکعب آب در سال بازدهی بیشتری خواهد داشت.

 

دکتر عباس حاتمی عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان نیز در این نشست اظهار داشت: یک شکاف ادراکی میان کشاورزان و کارگزاران در خصوص بحران آب وجود دارد که این تفاوت شکاف ادراکی باعث می‌شود یک نفر دچار انفعال شود و طرف دیگر شورش می‌کند.

وی موضوع ثبات سیاسی در حکمرانی آب را مهم دانست و تصریح نمود: ماهیت جنبش اجتماعی در شهر حالت منحصر به فرد دارد و این جنبش یک استثنا در تاریخ معاصر ایران است چراکه جنبشی پایدار که در شرق اصفهان دو دهه پایدار بوده و در یک مکان خاص متمرکز بوده در تاریخ معاصر وجود ندارد.وی با بیان اینکه گسترده ترین جنبش صنفی دهقانی در شهر اتفاق افتاده اظهار داشت: این جنبش از تمام ابزارهای ممکن مثل رسانه، یا شکستن لوله آب استفاده می‌کند و با استفاده از شبکه اجتماعی گسترش پیدا کرده است.

دکتر حاتمی افزود: ما در 31 استان کشور بدترین نگرش را پیرامون فقر و اعتیاد و بیکاری داریم.

تمامی اینها به ما یک نکته را می‌رساند که در فضایی گام بر میداریم که اعتماد سیاسی بسیار پایین است و مردم منتظر هستند مجرای پیدا کنند که مخالفت خود را نشان دهند این به ما می گوید که اگر بحران آب را حل نکنید سایر اجتماعات و اعتراضات در این کانال تجمیع شده و یک یکباره بروز پیدا می‌کند و چون ما خشمگین ترین مردم کشور را به لحاظ آمار داریم بحران آب 25 درصد در افزایش این خشم تاثیر داشته است.

در حوزه آب پژوهش دیگری نیاز نیست اصل بحث حوزه اجراست بر این اساس بدانید حوزه پژوهش مساله ما نیست و ما باید با گذر از حکمرانی مسأله آب به حکمرانی مشارکتی تغییر دهیم.

حل بحران آب را باید در یک مشارکت اجتماعی جویا شویم و نیاز به یک ائتلاف اجتماعی وجود دارد که وجود این کنسرسیوم به این دلیل است و کشاورزان و کارگزاران نیز باید در آن شرکت کنند.

 

 

تاریخ:
1400/09/27
تعداد بازدید:
4628
منبع:
دانشگاه اصفهان
آدرس: اصفهان، میدان آزادی، دانشگاه اصفهان
کدپستی: 8174673441
تلفن: 2640-03137932128 تلفکس: 03136687396
Powered by DorsaPortal